اسهال خونی باکتریایی (شیگلوز) عبارت است از یک عفونت باکتریایی در لایه‌های سطحی پوشاننده ی جدار داخلی روده‌ها.
این بیماری در اثر تماس نزدیک فردی به وجود می آید و به صورت همه گیر رخ می دهد. از زمان ورود باکتری تا ظهور علایم، 4-1 روز طول می کشد.
برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری خطرناک،دست های خود را حتما پس از اجابت مزاج و قبل از دست زدن به مواد غذایی بشویید.
- دل پیچه، تب ، اسهال (20 یا حتی 30 بار اجابت مزاج آبکی در روز)
- وجود خون، مخاط، یا چرک در مدفوع، تهوع یا استفراغ، دردهای عضلانی
- گاهی در شروع بیماری، شمارش گلبول‌های سفید کمتر از حد طبیعی است.
یک نوع باکتری به نام شیگلا که به جدار روده ی بزرگ حمله می کند. این باکتری معمولاً از طریق دست‌ها، غذا یا آب آلوده، از یک فرد به فرد دیگر انتقال می یابد.
مسافرت به کشورهای خارجی
محیط زندگی شلوغ یا غیر بهداشتی
- دست های خود را پس از اجابت مزاج و قبل از دست زدن به مواد غذایی بشویید.
- هرکس که علایم اسهال خونی باکتریایی دارد را جداسازی نمایید.
- لباس های آلوده و ملحفه ها را تا زمانی که بتوانید آنها را بجوشانید، در سطل های درپوش دار و پر از آب و صابون قرار دهید.
با درمان، بیماری معمولاً در عرض 7 روز قابل معالجه است.
اغلب عفونت های شیگلایی خفیف هستند و درمان جدی احتیاج ندارند. البته در موارد شدید، اگر درمان موفقیت آمیز نباشد، از دست رفتن آب زیاد از بدن ممکن است مرگبار باشد (خصوصاً در شیرخواران و کودکان کم سن و سال).
- کم آبی بدن به طور خطرناک، خصوصاً در کودکان
- در موارد نادر، باکتری ها ممکن است از مجرای گوارش به خون وارد شوند و سایر اعضای بدن را درگیر سازند، مثل: کلیه ها، کیسه ی صفرا، کبد ، یا قلب و مفاصل. این حالت شاید به شوک و مرگ بیانجامد.
- اقدامات تشخیصی ممکن است شامل بررسی آزمایشگاهی و کشت نمونه ی مدفوع لازم باشد.
- اطلاع از بروز همه گیری بیماری و نیز آشنایی به نواحی بومی می تواند در رسیدن به تشخیص کمک کند.
- درمان، شامل جایگزینی مایعات از دست رفته، غذای کم حجم و نیز گاهی دارو می شود.
- بیمار را از بقیه جدا نمایید.
- برای تخفیف درد، یک صفحه ی گرم کننده یا شیشه ی آب داغ را روی شکم قرار دهید.
- بیمار باید به طور مرتب مایعات دریافت کند.
- بستری کردن بیمارانی که شدیداً مریض هستند (خصوصاً کودکان کم سن و سالی که کم آبی دارند). چنین بیمارانی جدا از بقیه بستری می شوند و مایعات تکمیلی را از راه سرم به آنها می رسانند.
امکان دارد آنتی بیوتیک تجویز شود.
از مصرف ترکیبات ضد اسهال خودداری کنید، مگر اینکه با نظر پزشک تجویز شده باشند. این ترکیبات ممکن است بیماری را طولانی کنند. اگر تا کنون مورد استفاده قرار می گرفته اند بلافاصله مصرف آنها را متوقف کنید.
حداقل تا 3 روز پس از رفع تب، اسهال و سایر علایم، استراحت در رختخواب ضروری است، مگر برای توالت رفتن. البته پاها را در رختخواب باید مرتباً ورزش داد.
- مصرف مایعات یا جامدات نرم تا زمانی که اسهال متوقف شود. سپس از رژیم عادی استفاده شود.
- اگر شما یا کودکتان علایم اسهال خونی باکتریایی دارید.
- اگر یکی از موارد زیر هنگام درمان رخ دهد:
ـ تب 9/38 درجه ی سانتی گراد یا بیشتر
ـ گلودرد، سردرد یا گوش درد
ـ تنگی نفس یا سرفه ی شدید
ـ رگه ی خون در خلط سینه
ـ درد یا تورم شدید شکم
ـ خونریزی گوارشی از مقعد
ـ درد در ساق پا یا تمام پا
ـ علایم کم آبی بدن (بی‌حالی، فرورفتگی چشم‌ها، کاهش وزن سریع، یا خشکی پوست) ظاهر شوند.
سیاه سرفه
بیماری های شایع دوران کودکان
سیاه سرفه یکی از خطرناک ترین بیماری های کودکان بخصوص در سنین زیر یک سال است. این بیماری توسط یک باکتری به نام بوردتلاپرتوسیس ایجاد می شود. این باکتری سبب انسداد مجاری هوایی توسط ترشحات مخاطی ( موکوس ) می گردد.شروع این بیماری به صورت یک سرماخوردگی معمولی همراه با سیاه سرفه است. به تدریج سرفه ها شدیدتر شده و به صورت حمله ای بروز می کنند و سبب دشواری تنفس می گردند. به دنبال یک حمله شدید سرفه ( که می تواند حتی تا یک دقیقه نیز طول بکشد ) ، کودک یک دم صدا دار را انجام می دهد که اصطلاحاًWhoop نامیده می شود و بر اثر ورود هوا به داخل حنجره ی متورم ایجاد می شود. در بچه های کوچکتر که قادر به تنظیم تنفس خود نیستند، این مشکل می تواند کـُشنده باشد. گاهی اوقات به دنبال یک حمله سرفه، استفراغ رخ می دهد. فاز سرفه در این بیماری می تواند تا ده دقیقه نیز به طول بیانجامد. همچنین احتمال ابتلا به سایر عفونت های تنفسی مثل پنومونی ( ذات الریه ) یا برونشیت به دنبال این بیماری وجود دارد.
امروزه با تزریق واکسن سیاه سرفه شیوع این بیماری کاهش یافته است .عوارض واکسن که عبارت اند از درد محل تزریق، تورم و قرمزی و واکنش های سیستمیک مثل تب، گریه مداوم ، گیجی و استفراغ، بسیار به ندرت دیده می شود. این عوارض در طی چند ساعت پس از تزریق واکسن مشاهده می شوند و خود بخود و بدون بر جای گذاشتن عارضه ای پایدار برطرف می شوند. همچنین ممکن است از هر 1750 نفر دچار تشنج شود. تشنج معمولاً 48 ساعت پس از تزریق واکسن رخ می دهد و خود به خود محدود شونده است و تقریباً در تمام موارد در کودکان تب دار دیده می شود. این عارضه در کودکانی که سابقه فامیلی تشنج دارند بیشتر رخ می دهد اما سبب بروز صرع ( حملات تکرار شونده تشنج در سال های بعد ) و یا عارضه مغزی پایدار نمی شود.
سیاه سرفه بیماری جدی و خطرناکی است و بخصوص در بچه های کوچک می تواند سبب کاهش دریافت اکسیژن در طی حملات سرفه شود. همچنین خطر آسیب ریه و عفونت های مکرر ریوی وجود دارد. موارد منع مصرف واکسنسیاه سرفه: سابقه فامیلی تشنج- سابقه فامیلی عوارض به دنبال واکسن- سابقه فامیلی مرگ ناگهانی نوزاد- در کودکانی که یک بیماری عصبی زمینه ای شناخته شده یا مشکوک دارند.
علائم احتمالی:
- علائم سرماخوردگی شامل تب، آب ریزش بینی ، درد و کوفتگی.
- سرفه های قطاری همراه با تلاش کودک برای تنفس و علامت Whoop ( دم صدادار )،
- استفراغ به دنبال حملات سرفه،
- بی خوابی به دنبال سرفه های مکرر در شب.
نخستین اقداماتی که شما می توانید انجام دهید:
1- اگر سرماخوردگی کودک بهبود نیافت و سرفه های وی بدتر شد، او را در بستر بخوابانید و با پزشک تماس بگیرید؛
2- اگر مشکوک به سیاه سرفه در کودک هستید، هر چه سریعتر با پزشک تماس بگیرید؛
3- اگر مشکوک به سیاه سرفه در کودک هستید تا قبل از مشاوره با پزشک، از رفتن وی به مدرسه ممانعت کنید؛
4- اگر کودک دچار حملات سرفه قطاری شده ، او را مستقیم بنشانید و کمی به جلو خم کنید، سپس ظرفی را زیر دهان وی قرار دهید تا بتواند خلط خود را خارج کند.
اقداماتی که پزشک انجام می دهد:
- پزشک برای کاهش شدت سرفه و کم کردن دوره سرایت بیماری، یک آنتی بیوتیک تجویز می کند. با این حال مشکل عمده این است که تشخیص سیاه سرفه در مراحل اولیه آن مشکل است و درمان دارویی نیز باید در مراحل اولیه شروع شود تا اثر بخشی لازم را داشته باشد؛
بچه های کوچک مبتلا به سیاه سرفه باید به طور دقیق تحت نظر باشند، از این رو ممکن است لازم باشد که این بیماران به بیمارستان فرستاده شوند تا تحت مراقبت باشند و دچار کم آبی و کمبود اکسیژن نشوند.
اقداماتی که شما می توانید برای کمک به کودک انجام دهید:
در طی یک حمله سرفه، کودک را همان طور که گفته شد بنشانید و سعی کنید او را آرام نگهدارید زیرا اضطراب و وحشت، حملات سرفه را بدتر می کند. همچنین کودک را تشویق کنید تا خلط خود را خارج کند زیرا این کار به پاک سازی مجاری تنفسی کمک می کند؛
- اگر کودک به دنبال یک حمله سرفه استفراغ کرد، پس از آن کمی غذا و مایعات به وی بدهید و او را مستقیم بنشانید تا به این ترتیب مواد ضروری و مایعات به بدن وی برسد؛
- تا زمان بهبود کامل اجازه بازی های سنگین به کودک ندهید ؛ زیرا فعالیت زیاد مجدداً حملات سرفه را تحریک کرده و وی را خسته می کند؛
- کودک را از دود سیگار و هوای آلوده دور نگه دارید؛
- بدون تجویز پزشک به کودک داروی ضد سرفه ندهید؛
- در سیاه سرفه معمولاً در فواصل بین حملات سرفه، حال عمومی کودک خوب است. اگر بعد از پایان حملات سرفه، کودک بدحال به نظر برسد و یا به دشواری تنفس کند باید سریعاً با پزشک خود مشورت کنید زیرا ممکن است یک عفونت ثانویه مثل پنومونی یا برونشیت وجود داشته باشد.
